Μετάλλαξη MTHFR

Τα γονίδια είναι αλληλουχίες νουκλεοτιδίων (αδενινη ,θυμίνη , γουανίνη , κυτοσύνη ) που συνθέτουν πρωτεϊνες .Οι πρωτεϊνες μπορεί να είναι δομικές (π.χ. κολλαγόνο) , μεταφορικές (π.χ. αιμοσφαιρίνη) ή και να διαθέτουν ικανότητα να προκαλούν και να βοηθούν την εκτέλεση χημικών αντιδράσεων και τότε ονομάζονται ένζυμα .Το γονίδιο για το ένζυμο MTHFR έχει δύο πιθανότητες για την θέση 677 . Η μία είναι να έχει κυτοσίνη ( C – cytosine ) και η άλλη είναι να έχει θυμίνη ( T – Thymine) . Όταν έχει κυτοσίνη (δηλαδή 677C) είναι φυσιολογικό . Όταν έχει θυμίνη (δηλαδή 677T) είναι παθολογικό , γιατί τότε συντίθεται ένα ένζυμο (πρωτεϊνη) που είναι θερμοευαίσθητο , και δεν δουλεύει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του .

Αρα : Φυσιολογικό = Δύο αντίγραφα με 677C

Δηλαδή , Φυσιολογικό = 677C/C (ένα αντίγραφο από τη μητέρα και ένα από τον πατέρα) .

Ετερόζυγος = Ενα φυσιολογικό αντίγραφο του γονιδίου ,δηλαδή 677C Και ένα παθολογικό αντίγραφο του γονιδίου , δηλαδή 677T Δηλαδή 677C/T

Ομόζυγος = Δύο παθολογικά γονίδια , δηλαδή 677Τ/Τ .

Μετάλλαξη MTHFR.

Γενικά για την θρομβοφιλία και την MTHFR

Πολλά "πακέτα" θρομβοφιλικού ελέγχου συμπεριλαμβάνουν και τη μετάλλαξη MTHFR . Ως "πακέτο" εξετάσεων ορίζουμε τις αιματολογικές εξετάσεις εκείνες που θα μας δείξουν εάν έχουμε θρομβοφιλική τάση . Αυτές οι εξετάσεις είναι περισσότερες από μία , εξ'ού και η χρησιμοποίηση της λέξης "πακέτο" . Η εξέταση της MTHFR ΑΠΟ ΜΟΝΗ ΤΗΣ είναι εντελώς , παντελώς , και απολύτως άχρηστη . Έχει νόημα μόνον ως μία εξέταση στο συνολικό "πακέτο" , και μόνον έτσι μπορεί να εκτιμηθεί η αξία της . Γυναίκες που είχαν μια ή περισσότερες αποβολές και που αποδίδουν τις αποβολές αυτές αποκλειστικά και μόνον σε μια μετάλλαξη MTHFR κάνουν λάθος . Η θρομβοφιλική διάθεση δεν προέρχεται μόνον από μια μετάλλαξη MTHFR , και συνήθως συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες . Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που πρέπει να αντιληφθεί η μή-ιατρός αναγνώστρια είναι ότι η θρομβοφιλική διάθεση διαγιγνώσκεται και τεκμηριώνεται από την ειδικότητα της αιματολογίας , και όχι από την ειδικότητα της μαιευτικής-γυναικολογίας . Ο μαιευτήρας-γυναικολόγος στην διερεύνηση για πιθανές καθ'έξιν αποβολές ή στην διερεύνηση για άλλες δυσμενείς μαιευτικές καταστάσεις μπορεί να ζητήσει έναν θρομβοφιλικό έλεγχο . Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων όμως είναι περισσότερο πολύπλοκη και συνήθως χρειάζεται και η συνδρομή του αιματολόγου . Γενικά πάντως , μόνον μια μετάλλαξη MTHFR ΔΕΝ σημαινει θρομβοφιλία , και από μόνη της ΔΕΝ δικαιολογεί καθ'έξιν αποβολές .

Ένα άλλο σημείο που πρέπει να σκέφτεται κάθε γυναίκα είναι ότι το μεταλλαγμένο γονίδιο το έχει κληρονομήσει από έναν από τους γονείς της , δηλαδή έχει 50% πιθανότητες να το έχει κληρονομήσει από την μητέρα της , η οποία έκανε ένα τουλάχιστον παιδί , την κόρη που διαβάζει αυτή την ιστοσελίδα . Εάν η κοινή αυτή μετάλλαξη οδηγούσε όλες τις γυναίκες σε καθ'έξιν αποβολές , δεν θα υπήρχαν κόρες να ασχολούνται με αυτό διότι δεν θα είχαν γεννηθεί . Χρειάζεται λοιπόν αισιοδοξία και κριτική σκέψη πρίν βγάλουμε "μαύρα" συμπεράσματα από μια απλή ετεροζυγωτία στο MTHFR .

Η βιβλιογραφία , μπορεί να αποδειχθεί απογοητευτική στον επιφανειακό αναγνώστη . Θυμηθείτε ότι κάποιοι άνθρωποι χρειάστηκαν χρόνια ολόκληρα για να μάθουν να εκτιμούν αυτά τα αποτελέσματα και να τα εφαρμόζουν στην κλινική πράξη . Δεν μπορεί κάποιος όσο έξυπνος και να είναι να κατανοήσει αυτά τα αποτελέσματα διαβάζοντας μόνον - ελλειπή - άρθρα στο internet . Ρωτήστε τον γυναικολόγο σας , και επισκευθείτε και έναν αιματολόγο .

ΜTHFR : Θεωρία

Το ένζυμο " αναγωγάση του Μεθυλενοτετραϋδροφυλλικού " ( MTHFR Methylenetetrahydrofolate reductase) είναι μία πρωτεϊνη που βρίσκεται στο κυτταρόπλασμα των κυττάρων. Το ένζυμο MTHFR περιορίζει τη συγκέντρωση της ομοκυστεΐνης στο αίμα, εμποδίζοντας την τοξική δράση της τελευταίας προς το ενδοθηλιακό τοίχωμα των αγγείων. Μία μεταλλαγμένη μορφή του ενζύμου, που προκύπτει από την αντικατάσταση της θυμίνης από κυτοσίνη στη θέση 677, προκαλεί αύξηση της συγκέντρωσης της ομοκυστεΐνης στο αίμα (ομοκυστεϊναιμία) και αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα θρομβοφιλίας. Aλλη μετάλλαξη του ενζύμου εντοπίζεται στη θέση 1298 (αντικατάσταση της κυτοσίνης από αλανίνη), η οποία δεν έχει συσχετιστεί με υψηλή ομοκυστεϊνη στο αίμα αλλά η ταυτόχρονη συνύπαρξη σε ετερόζυγη κατάσταση των δύο μεταλλάξεων (θέσεις 677 και 1298), έχει τις ίδιες επιπτώσεις όπως η 677T σε ομοζυγωτία.Η αύξηση των επιπέδων της ομοκυστεϊνης στο πλάσμα αποτελεί έναν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για αθηροσκλήρυνση και αρτηριακή ή (σπανιότερα) φλεβική θρόμβωση. Η ομοκυστεϊνη είναι ενδιάμεσος μεταβολίτης στο μεταβολικό μονοπάτι της μεθειονίνης και της κυστεϊνης. Δύο ένζυμα (η β-συνθετάση της κυσταθειόνης και η μεθολεντετραϋδροφυλλική ρεδουκτάση MTHFR) και τρεις βιταμίνες (Β6, Β12 και το φυλλικό οξύ) παίζουν σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση των επιπέδων της ομοκυστεϊνης στο πλάσμα : Η μεθολεντετραϋδροφυλλική ρεδουκτάση (MTHFR) ρυθμίζει την επαναμεθυλίωση της ομοκυστεϊνης και την μετατροπή της σε μεθειονίνη. Μετάλλαξη του γονιδίου MTHFR στο νουκλεοτίδιο 677 (με αντικατάσταση μιας γουανίνης από θυμιδίνη) καθιστά το ένζυμο θερμοευίσθητο και ποκαλεί έκπτωση ης ενζυμικής δαστικότητας με συνέπεια την αύξηση των επιπέδων της ομοκυστεϊνης στο αίμα. Οι βιταμίνες Β6, Β12 και το φυλλικό οξύ παίζουν σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό της ομοκυστεΐνης επειδή ανεπάρκεια τους μπορεί να προκαλέσει αύξηση των επιπέδων της ομοκυστεΐνης στο πλάσμα. Ο παθογενετικός μηχανισμός με τον οποίο τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης προκαλούν θρομβώσεις δεν είναι απόλυτα τεκμηριωμένος. Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι η ομοκυστεϊνη δρα βλαπτικά στο τοίχωμα των αγγείων (με τρόπο παρόμοιο με αυτόν της χοληστερίνης αλλά 8 φορές πιο έντονα) και μετατρέπει τις αντιθρομβωτικές ιδιότητες των ενδοθηλιακών κυττάρων σε προθρομβωτικές . Η υπερομοκυστεϊναιμία σχετίζεται τόσο με φλεβική όσο και με αρτηριακή θρόμβωση. 10-15% των ασθενών με πρωτοπαθή ή υποτροπιάζουσα φλεβοθρόμβωση έχουν υψηλά επίπεδα ομοκυστεϊνης στο πλάσμα. Η συσχέτιση υπερομοκυστεϊναιμίας-φλεβοθρόμβωσης είναι ισχυρότερη ανάμεσα στις γυναίκες και επίσης αυξάνεται με την ηλικία. Ακόμη μεγαλύτερη είναι όμως η συσχέτιση υπερομοκυστεϊναιμίας/MTHFR μετάλλαξης και θρόμβωσης αρτηριακού σκέλους (ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, στεφανιαία νόσος, έμφραγμα του μυοκαρδίου κλπ). Επίσης όπως συμβαίνει και στις άλλες θρομβοφιλικές καταστάσεις,η συνύπαρξη υπερομοκυστεϊναιμίας και παράγοντα V Leiden αυξάνει σημαντικά τον σχετικό κίνδυνο θρόμβωσης .

ΜTHFR και καθ'έξιν αποβολές : Υπάρχει λύση

Τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης που μπορεί να υπάρχουν σε περιπτώσεις μετάλλαξης του γονιδίου MTHFR έχουν σε αρκετές περιπτώσεις συνδεθεί με καθ' έξιν αποβολές. Από την άλλη σε αυτές τις περιπτώσεις είναι χαμηλά τα επίπεδα του φολικού οξέος που επίσης έχουν συνδεθεί με καθ' έξιν αποβολές . Έτσι σε πολλές περιπτώσεις χορηγείται απλά φολικό οξύ σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χορηγείται και χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι σε περιπτώσεις ανεξήγητων καθ' έξιν αποβολών η χορήγηση ηπαρίνης έχει βρεθεί ότι μπορεί να βελτιώσει το αποτέλεσμα.

Γενικά , αν μετά τον θρομβοφιλικό έλεγχο διαπιστωθεί ότι το μοναδικό πρόβλημα είναι η μετάλλαξη MTHFR (ομόζυγη ή ακόμα και ετερόζυγη) , θα πρέπει να είμαστε φειδωλοί στα συμπεράσματά μας , διότι είναι αρκετά σπάνιο από μόνη της αυτή η μετάλλαξη να οδηγεί σε καθ έξιν αποβολές . Το πιθανότερο είναι ότι κάποια από τις προηγούμενες αποβολές ήταν τυχαία (αναφερόμαστε σε καταστάσεις στις οποίες το μοναδικό εύρημα είναι η μετάλλαξη MTHFR , και όχι σε καταστάσεις που συνυπάρχουν και άλλοι λόγοι) .Επομένως , η μετάλλαξη αυτή πρέπει να απασχολεί τις γυναίκες από την άποψη μακροχρόνιας ρύθμισης (αποφυγή καπνίσματος , αντισυλληπτικών , παχυσαρκίας , ακινησίας κλπ.) και την καθημερινή λήψη βιταμινών (filicine , neurobion) .

Συγκεκριμένες καταστάσεις στην εγκυμοσύνη που χρειάζεται να χορηγηθεί αντιπηκτική αγωγή : Αντιπηκτική Αγωγή Στην Εγκυμοσύνη : Πότε έχει ένδειξη ;

Οδηγίες

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (ενδεχομένως και πρίν την εγκυμοσύνη) συνίσταται σε ομοζυγώτες η χορήγηση φυλλικού οξέος σε ποσότητα μεγαλύτερη των 800 mg την ημέρα .

Οι Ομοζυγώτες πρέπει να αποφεύγουν την χρήση Bactrimel (τριμεθοπρίμη / σουλφαμεθοξαζόλη)

Οι ομοζυγώτες πρέπει να ενημερώνουν το αναισθησιολογικό προσωπικό για την μετάλλαξη αυτή και να δηλωνουν ότι μπορεί να έχουν μεγαλύτερη απάντηση σε πτητικά αναισθητικά (nitrous oxide) .

Οι ομοζυγώτες πρέπει να κάνουν χρόνια λήψη του φυλλικού οξέος και να ενσωματώσουν στην διατροφή τους τροφές πλούσιες σε φυλλικό . Πολλοί ομοζυγώτες ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΥΠΕΡΟΜΟΚΥΣΤΕΙΝΑΙΜΙΑ διότι απλά κάνουν καλή διατροφή .