Η χρησιμότητα του δείκτη Ca 125

Ο καλύτερα διαθέσιμος δείκτης για τον επιθηλιακό καρκίνο των ωοθηκών ήταν και παραμένει το ca 125 κυρίως λόγω της αποδεδειγμένης ευαισθησίας και ειδικότητάς του οπως επίσης και της γενικής διαθεσιμότητάς του σε πολλά εργαστήρια . Οσον αφορά στον καρκίνο , το ca 125 αναφέρεται στον επιθηλιακό καρκίνο των ωοθηκών , ενώ η β-hCG και η α-FP αναφέρονται σε καρκίνους της ωοθήκης που προέρχονται από τα γεννητικά κύτταρα . Σαν όργανο , η ωοθήκη διαθέτει πολλών ειδών κύτταρα , τα οποία μπορούν να δώσουν διαφόρων ειδών κακοήθειες , και ώς εκ τούτου οι καρκίνοι των ωοθηκών ταξινομούνται βάσει των κυττάρων προέλευσεως σε επιθηλιακούς , γεννητικούς , από κυτταρα στρώματος κλπ . Η ταξινόμηση είναι μεγάλη και ξεφεύγει από τα όρια αυτού του κειμένου .

Το ca 125 είναι μια γλυκοπρωτεϊνη . Είναι δηλαδή ένα μεγάλο πρωτεϊνικό μόριο , το οποίο έχει διάφορες θέσεις σύνδεσης για μόρια σακχάρου , και αυτές οι θέσεις καλύποτονται ως ένα ποσοστό με σάκχαρα . Η θέση του ca 125 είναι πάνω στην κυτταρική μεμβράνη . Δεν βρίσκεται πάνω σε όλα τα κύτταρα του ανθρωπίνου σώματος αλλά κυρίως στα κύτταρα που καλύπτουν το περιτόναιο , τα εσωτερικά γεννητικά όργανα κλπ. Σε αυτά τα σημεία είναι η φυσική του θέση . Δημιουργεί ένα υδροφιλικό περιβάλλον πάνω στην κυτταρική μεμβράνη και έτσι τα κύτταρα που καλύππουν τις επιφάνειες των έσω γεννητικών οργάνων αποκτούν την φυσική ιδιότητα να μήν " κολλούν " μεταξύ τους , και με το έντερο . Η υδροφιλική αυτή επιφάνεια λειτουργεί επίσης ως απωθητικό των μικροβίων . Οταν υπάρχει κακοήθης νόσος όμως , το ca 125 εξυπηρετεί την μετάσταση των καρκινικών κυττάρων . Οι τρόποι δράσης του σε νόσο είναι πολλαπλοί και πολύπλοκοι και δεν θα αναλυθούν εδώ . Υπάρχει ένα φυσιολογικό ποσό ca 125 που κυκλοφορεί στο αίμα και αυτό το ποσό αντικατοπτρίζει την φυσιολογική ανανέωση των κυττάρων . Οταν το ποσό που κυκλοφορεί στο αίμα αυξηθεί τότε σημαίνει ότι τα κύτταρα που εκφράζουν και παράγουν ca 125 για κάποιο λόγο υπερλειτουργούν . Οι αιτίες αύξησης του ca 125 είναι πολλαπλές και δεν είναι πάντα κακοήθειες . Αυτές αναλύονται παρακάτω .

Αιτίες Αυξημένου Ca 125 [back to top]

Το Ca 125 μπορεί να αυξηθεί σε πολλές καταστάσεις . Στην πραγματικότητα , το Ca 125 αυξάνεται περισσότερο συχνά σε καλοήθη νόσο παρά σε κακοήθεια . Το γεγονός αυτό είναι υψίστης σημασίας για να κατανοήσουμε ότι αυτή η εξέταση δεν είναι συνώνυμη με τον καρκίνο .

Αύξηση του ca 125 σε φυσιολογικές καταστάσεις χωρίς νόσο [back to top]

Ενα κλασσικό παράδειγμα αύξησης του ca 125 πάνω από τα 35 , αλλά συνήθως κάτω από το 80 , είναι μια έντονη ωορρηξία η οποία συνοδεύεται με λίγο ελεύθερο αίμα στην ελάσσονα πύελο . Η επανάληψη της μετρήσεως θα δώσει καθυσυχαστικά αποτελέσματα .

Αύξηση του ca 125 σε καλοήθη νόσο [back to top]

Το ca 125 μπορεί να αυξηθεί σε νόσο που δεν είναι καρκίνος . Παρακάτω παρατίθονται μερικά νοσήματα στα οποία ανευρίσκεται αύξηση του ca 125 , και το ποσοστό των ασθενών στις οποίες το ca 125 ανευρίσκεται πάνω από 35 IU/L .

Ενδομητρίωση : Περίπου 24 στις 100 γυναίκες με ενδομητρίωση (δηλαδή μία στις τέσσερις γυναίκες με ενδομητρίωση) θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L .
Καλοήθεις ωοθηκικοί όγκοι : 10 % των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L .
Οξεία φλεγμονώδης σαλπιγγίτιδα (λοιμώδους αιτιολογίας) : 40 % των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L .
Μεγάλα ινομυώματα : 10 % των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L .
Κίρρωση ήπατος : 67% των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L . (ισχύει το ίδιο και στους άνδρες) .
Κίρρωση ήπατος με ασκίτη : 100% των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L . (ισχύει το ίδιο και στους άνδρες) .
Χρόνια ενεργός ηπατίτιδα : 10% των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L . (ισχύει το ίδιο και στους άνδρες) .
Οξεία Παγκρεατίτιδα : 32% των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L . (ισχύει το ίδιο και στους άνδρες) .
Νεφρική ανεπάρκεια : 15% των γυναικών θα έχουν επίπεδα πάνω από 35 IU/L . (ισχύει το ίδιο και στους άνδρες) .

Αύξηση του Ca 125 σε κακοήθη νόσο [back to top]

Το Ca 125 αυξάνεται σε συγκεκριμένες κακοήθειες και όχι σε όλες . Μόνον οι επιθηλιακοί όγκοι των ωοθηκών αυξάνουν το Ca 125 . Αλλοι τύποι κακοήθων όγκων των ωοθηκών , όπως για παράδειγμα οι όγκοι των γεννητικών κυττάρων της ωοθήκης δεν αυξάνουν το Ca 125 .

Σε αρκετές περιπτώσεις μπορούμε να αποκλείσουμε πολλές από τις παραπάνω αιτιολογίες . Το ποσό της αύξησης του ca 125 ποικίλλει . Για παράδειγμα στην ενδομητρίωση , σε περιπτώσεις με μεγάλη έκταση της νόσου , αναμένεται και σχετικά μεγάλη αύξηση του ca 125 . Το ίδιο ισχύει και για τις φλεγμονώδεις σαλπιγγίτιδες . Εντονη και οξεία φλεγμονή οδηγεί σε μεγάλη αύξηση . Διαγνωστικά Προβλήματα εμφανίζονται όταν το ca 125 αυξάνεται αρκετά σε επίπεδα που να θυμίζουν καρκίνο (τα επίπεδα αυτά δεν έχουν οριστεί) και τότε υπάρχει οπωσδήποτε η αναγκαιότητα χειρουργικής διερεύνησης . Σε πολλές περιπτώσεις Η χειρουργική διερεύνηση βέβαια δεν ενδείκνυται μόνον λόγω του αυξημένου ca 125 αλλά και της νόσου αυτής καθεαυτής , για παράδειγμα , μια εγκατεστημένη φλεγμονώδης υδροσάλπιγγα πρέπει να διερευνηθεί χειρουργικά ούτως ή άλλως .

Ειδικότητα

Το CA-125 έχει περιορισμένη ειδικότητα για τον καρκίνο των ωοθηκών επειδή αυξημένα επίπεδα CA-125 μπορεί να βρεθούν σε άτομα χωρίς καρκίνο των ωοθηκών. Για παράδειγμα, ενώ το CA-125 είναι γνωστός ως δείκτης για τον καρκίνο των ωοθηκών, μπορεί επίσης να είναι αυξημένο και σε άλλους καρκίνους, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του ενδομητρίου, των σαλπίγγων , του πνεύμονα , του μαστού και του γαστρεντερικού . Το CA -125 μπορεί επίσης να είναι αυξημένο και σε έναν αριθμό καλοήθων καταστάσεων , όπως η ενδομητρίωση , η έμμηνος ρύση , ακόμα και σε εγκυμοσύνη. Τείνει επίσης να είναι αυξημένο με την παρουσία οποιασδήποτε φλεγμονώδους κατάστασης στην κοιλιακή περιοχή , καθώς και σε κίρρωση και σακχαρώδης διαβήτη. Έτσι , το CA-125 δεν είναι απολύτως ειδικό για τον καρκίνο των ωοθηκών και συχνά οδηγεί σε ψευδώς θετικά αποτελέσματα .

Θετική Προγνωστική Αξία

Η σχετικά χαμηλή συχνότητα του καρκίνου των ωοθηκών (χαμηλός επιπολασμός) σημαίνει ότι η θετική προγνωστική αξία του CA-125 ως προσυμπτωματικού ελέγχου είναι εξαιρετικά χαμηλή. Το CA-125 είναι αναξιόπιστο στη διαφοροποίηση καλοηθών από κακοήθεις ωοθηκικούς όγκους σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες , λόγω του αυξημένου ποσοστού των ψευδώς θετικών και μειωμένη εξειδίκευση . Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα αυξημένο επίπεδο CA-125 βρίσκεται επίσης σε ινομυώματα, ενδομητρίωση, αδενομύωση και σε φλεγμονή / μόλυνση της πυέλου . Όταν τα επίπεδα είναι αυξημένα, η σειριακή παρακολούθηση μπορεί να είναι χρήσιμη , καθώς τα ταχέως αυξανόμενα επίπεδα είναι πιο πιθανό να σχετίζονται με κακοήθεια από υψηλά επίπεδα τα οποία είναι στατικά .

Ογκοι Των Ωοθηκών [back to top]

Τα διαφορετικά είδη των όγκων που μπορούν να προκύψουν από τις ωοθήκες είναι πολλά . Η ταξινόμησή τους ξεφεύγει από τα όρια της παρούσας σελίδας . Ενδεικτικά παρουσιάζεται μια εικόνα με όλους τους διαφορετικούς όγκους κατά την ταξινόμηση του Παγκοσμίου Οργανισμού υγείας . Τονίζεται το γεγονός ότι ο καρκίνος των ωοθηκών είναι σπάνιο νόσημα .

Βιβλιογραφία : Πλήρες κείμενο : WHO histological classification of tumours of the ovary

Ταξινόμηση των Επιθηλιακών Ογκων Των Ωοθηκών [back to top]

Η ταξινόμηση των επιθηλιακών όγκων των ωοθηκών κατά WHO (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) είναι η εξής

Συχνότεροι Επιθηλιακοί Ογκοι Των Ωοθηκών

• Ορώδες κυσταδένωμα , Ορώδες – Θηλώδες κυσταδένωμα , κυσταδενωίνωμα (Serous cystadenomas, serous papillary cystadenomas, cystadenofibromas)
• Ορώδες – Θηλώδες Κυσταδενοκαρκίνωμα , όγκοι οριακής κακοήθειας (Serous papillary cystadenocarcinomas, tumors of low malignant potential (Borderline))
• Βλεννώδες Κυσταδένωμα (Mucinous cystadenomas)
• Βλεννώδες Κυσταδένοκαρκίνωμα (Mucinous cystadenocarcinomas)
• Ενδομητριοειδείς Ογκοι : καλοήθεις , οριακής - χαμηλής κακοήθειας , ενδομητριοειδές αδενοκαρκίνωμα (Endometrioid tumors , benign, of LMP (borderline) , endometrioid adenocarcinoma)
• Διαυγοκυτταρικό Καρκίνωμα (Clear cell carcinomas)
• Ογκοι Brenner (Brenner tumors)

Σπανιότεροι Επιθηλιακοί Ογκοι Των Ωοθηκών

• Κακοήθης Μικτός Μυλλεριανός όγκος (Malignant mixed Mullerian tumors)
• Κακοήθης Ογκος Brenner (Malignant Brenner tumors)
• Μη διαφοροποιημένοι και αταξινόμητοι όγκοι (Undifferentiated and unclassifiable tumors)

Μή Επιθηλιακοί Ογκοι Ωοθηκών [back to top]

Οι μή επιθηλια΄κοί όγκοι των ωοθηκών χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες , τους όγκους από γεννητικά κύτταρα και τους όγκους από το στρώμα της ωοθήκης . Αυτοί οι όγκοι κατά κανόνα ΔΕΝ αυξάνουν το Ca 125 .

Ογκοι Από Γεννητικά Κύτταρα [back to top]

Οι όγκοι από γεννητικά κύτταρα είναι πολύ σπάνιοι . Αντίθετα από τους επιθηλιακούς όγκους που είναι συχνότεροι στις ενήλικες γυναίκες , οι όγκοι από γεννητικά κύτταρα εμφανίζονται σε έφηβες ή νεαρές γυναίκες στις οποίες η διατήρηση της γονιμότητας είναι επιθημητή . Ο αναγνώστης οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι οι όγκοι αυτοί είναι σπάνιοι ! Το εν λόγο κείμενο δεν έχει σκοπό να προκαλέσει πανικό ! Η ταξινόμηση των όγκων από γεννητικά κύτταρα κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι η παρακάτω , και δίπλα σε κάθε όγκο φαίνεται αν αυξάνεται ή όχι ο δείκτης Ca 125 .

Δυσγονίωμα : ΔΕΝ αυξάνεται το Ca 125 . Αυξάνονται η β-hCG , η LDH και η αλκαλική φωσφατάση

Ογκος Λεκιθικού Ασκού : ΔΕΝ αυξάνεται το Ca 125 . Αυξάνεται η α-FP .

Εμβρυϊκό Καρκίνωμα : ΔΕΝ αυξάνεται το Ca 125 . Αυξάνονται η β-hCG , α-FP .

Πολυεμβρύωμα : ΔΕΝ αυξάνεται το Ca 125 .

Χοριοκαρκίνωμα : ΔΕΝ αυξάνεται το Ca 125 .

Τεράτωμα : ΔΕΝ αυξάνεται το Ca 125 .

Αωρο Τεράτωμα : ΔΕΝ αυξάνεται το Ca 125 . Αυξάνονται η β-hCG , α-FP .

Ωριμο συμπαγές

Ωριμο Κυστικό (Δερμοειδής Κύστη)

Ωριμο Κυστικό Με Κακοήθη Εξαλλαγή

Μονοδερματικό Struma Ovarii

Μονοδερματικό Καρκινοειδές

Μονοδερματικό Struma Καρκινοειδές

Μικτοί Ογκοι

Από Αρχέγονα Γεννητικά Κύτταρα

Γοναδοβλάστωμα

Γίνεται λοιπόν εμφανές ότι υπάρχει μια μεγάλη κατηγορία όγκων των ωοθήκών κατά τους οποίους δεν παρατηρείται αύξηση του Ca 125 . Η διάγνωση των όγκων αυτών γίνεται με την φυσική εξέταση το ιστορικό και με την επικουρική χρήση άλλων "δεικτών" .

Ογκοι από το εξειδικευμένο στρώμα της ωοθήκης : Στρωματικοί Ογκοι και Ογκοι Γεννητικής Χορδής (Stromal Tumors , Sex Cord Tumors ) [back to top]

Σε κανέναν από τους παρακάτω όγκους δεν αυξάνεται ειδικά το ca 125 . Αν παρατηρηθεί αύξηση , αυτή μπορεί να οφείλεται σε εκτεταμένη νόσο . Επαναλαμβανεται το γεγονός ότι όλοι οι όγκοι αυτοί είναι σπανιότατοι !

Κοκκιοκυτταρικοί Ογκοι (ενηλίκου και εφηβικού τύπου)

Θήκωμα

Ινωμα

Ινωσάρκωμα

Ογκοι Sertoli - Leydig

Ογκοι Από Στεροειδή Κυτταρα(Στρωματικό Ωχρίνωμα)

Αταξινόμητοι Ογκοι

Γίνεται πάλι εμφανές ότι υπάρχει και άλλη μια μεγάλη κατηγορία όγκων των ωοθήκών κατά τους οποίους δεν παρατηρείται αύξηση του Ca 125 , τουλάχιστον στα πρώϊμα στάδια της νόσου .

Χρήση του Ca 125 σε διεγνωσμένο καρκίνο ωοθηκών [back to top]

Το CA 125 κοινώς αναφέρεται ως «βιολογικός δείκτης» - ή «καρκινικός δείκτης" - διότι παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη βιολογική κατάσταση μιας ασθένειας (καρκίνος των ωοθηκών), και λαμβάνεται από ένα δείγμα αίματος από το οποίο μπορεί να μετρηθεί ένα επίπεδο , αλλά ακριβέστερα θεωρείται απλώς "tumor associated protein" και αυτό γιατί αυξημένα επίπεδα CA 125 δεν δείχνουν πάντα καρκίνο των ωοθηκών ενώ μπορούν να αναπαραστήσουν εσφαλμένα μια βιολογική κατάσταση. Για παράδειγμα , το CA 125 μπορεί να απουσιάζει όταν η ασθένεια είναι παρούσα , ή τα επίπεδα μπορεί να είναι υψηλά όταν δεν υπάρχει κακοήθης νόσος . Επιπλέον, δύο ασθενείς με τα ίδια επίπεδα μπορεί να έχουν πολύ διαφορετική νοσολογική επιβάρυνση . Παρ 'όλα αυτά, οι σειριακές αλλαγές στα επίπεδα του CA 125 χρησιμοποιούνται ως εργαλείο , αλλά πάντοτε σε συνδυασμό με το ιστορικό της ασθενούς και τα δεδομένα της χειρουργικής επέμβασης . Ετσι , τα επίπεδα του CA 125 είναι αρκετά αντιπροσωπευτικά της κατάστασης της νόσου και συχνά πολύ χρήσιμα για την εκτίμηση των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών .

Το Ca 125 δεν σημαίνει το ίδιο για κάθε γυναίκα
Τα επίπεδα Ca 125 εκτιμώνται πάντα σε συνδυασμό με το ιστορικό
Δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε τα επίπεδα Ca 125 με την ίδια λογική που εκτιμούμε άλλες εξετάσεις όπως π.χ. τα επίπεδα σακχαρου στο αίμα

Η τρέχουσα εξέταση αίματος CA 125 είναι η δεύτερη γενιά του τεστ που εισήχθη για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ως μια πιθανή θεραπεία . Με βάση στοιχεία σχετικά με την πρώιμη εμπειρία με την ανοσοποιητική θεραπεία για τον καρκίνο, οι ερευνητές άρχισαν να ψάχνουν για κάτι μοναδικό στις επιφάνειες των ωοθηκικών καρκινικών κυττάρων που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να προκαλέσει την αναγνώριση των κυττάρων όγκου από το ανοσοποιητικό σύστημα . Μετά από 125 προσπάθειες, ένα αντίσωμα βρέθηκε πάνω στην επιφάνεια των καρκινικών ωοθηκικών κυττάρων που φάνηκε να προκαλεί την αναγνώρισή τους από το ανοσοποιητικό . Το αντίσωμα ονομάστηκε στην αρχή OC-125 (ovarian cancer) , για την 125η δοκιμασία αντισώματος ωοθηκών καρκινικών κυττάρων . Δυστυχώς , οι προσπάθειες για την χρήση αυτού του αντισώματος σε θεραπεία δεν ήταν επιτυχείς . Ωστόσο, η ποσοτικοποίηση της αντίδρασης μεταξύ αντισώματος και αντιγόνου δηλαδή τα επίπεδα Ca 125 στο αίμα φάνηκαν να συσχετίζονται με διάφορες ιδιότητες του καρκίνου των ωοθηκών . Νέες μελέτες ξεκίνησαν για να δούμε αν το CA 125 μπορεί να είναι χρήσιμο ως τεστ για τη διάγνωση και παρακολούθηση του καρκίνου των ωοθηκών . Τελικά, το επίπεδο των 35 μονάδων CA 125 βρέθηκε να είναι το φυσιολογικό , με το 99% των υγιών γυναικών να έχουν τιμές μικρότερες από 35 . Επίπεδα άνω των 35 μονάδων εμφανίζονται σίγουρα και σε υγιείς γυναίκες, αλλά γενικά όσο υψηλότερη είναι η τιμή, τόσο πιο πιθανό είναι να υπάρχει πρόβλημα κάπου στο σώμα. Οι γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών συχνά έχουν επίπεδα που μετρούνται σε εκατοντάδες και ακόμη και χιλιάδες μονάδες .

Οι Πρώιμες μελέτες εντόπισαν γρήγορα ότι το 85% των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών έχουν αυξημένες τιμές , ενώ λιγότερο από 1% των γυναικών χωρίς καρκίνο έχουν αυξημένα επίπεδα του CA 125 . Ωστόσο, υπάρχουν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις: περίπου 50% των ασθενών με καρκίνο των ωοθηκών σταδίου Ι έχουν κανονικές τιμές και η πλειοψηφία των ασθενών με έναν ορισμένο τύπο κυττάρων όγκου που ονομάζεται βλεννώδες καρκίνωμα των ωοθηκών μπορεί και να έχουν φυσιολογικές τιμές . Επιπλέον, οι διακυμάνσεις μεταξύ των ασθενών μπορεί να είναι σημαντικές ακόμη και αν έχουν πολύ παρόμοιους όγκους και, ακόμη και σε διαφορετικές φάσεις στην ίδια ασθενή όπως μετά από χειρουργική επέμβαση ή εάν υπάρχει μια μόλυνση . Έτσι, το CA 125 είναι χρήσιμο , αλλά δεν είναι τέλειο. Οι μεμονωμένες τιμές είναι δύσκολο να ερμηνεύουν . Η εξέλιξη των τιμών με το χρόνο βοηθάει περισότερο για να παρουμε μια "εικόνα" για το τι μπορεί να συμβαίνει σε μια συγκεκριμένη κατάσταση .

Εύρος τιμών στον καρκίνο των ωοθηκών [back to top]

ΕΕνώ το Ca 125 δεν θεωρείται χρήσιμo για μεγάλης κλίμακας πληθυσμιακό έλεγχο , μια υψηλή τιμή μπορεί να είναι μια ένδειξη ότι η γυναίκα θα πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω . Οι κανονικές τιμές κυμαίνονται από 0 έως 35 (U / mL). [26] . Αυτά τα επίπεδα όταν είναι αυξημένα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι συνήθως μια ένδειξη ότι η περαιτέρω διαγνωστική διερεύνηση απαραίτητη . Σε προ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η δοκιμασία είναι λιγότερο αξιόπιστη γιατί η αύξηση μπορεί να οφείλεται σε μια σειρά από μη-καρκινικά αίτια , και μια τιμή πάνω από 35 δεν είναι αναγκαστικά μια αιτία ανησυχίας . Σε μια γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση με μια ψηλαφητή μάζα και επίπεδο CA-125 μεγαλύτερο από 65 U / mL, η θετική προγνωστική αξία είναι > 95% για την ωοθηκική κακοήθεια . Σε ασθενείς οι οποίες δεν έχουν επιλεγεί προσεκτικά κλινικά , η χρησιμότητα της δοκιμής αυτής μειώνεται, τονίζοντας έτσι την ανάγκη για προσεκτική κλινική εξέταση .

Χρήση του CA 125 για να προβλέψουμε την έκβαση της νόσου του καρκίνου των ωοθηκών [back to top]

Αρκετές πρόσφατες μελέτες έχουν απευθυνθεί σε αυτό το ζήτημα . Εάν, κατά την πρώτη θεραπεία για καρκίνο ωοθηκών, τα επίπεδα του CA 125 επιστρέφουν στα "κανονικά", αυτό σημαίνει ότι η ασθενής θα έχει μια καλύτερη πιθανότητα επιβίωσης .

Χρήση του CA 125 για την ανίχνευση υποτροπής του καρκίνου των ωοθηκών [back to top]

Το CA 125 είναι πιο αξιόπιστο και χρήσιμο για την ανίχνευση της υποτροπιάζουσας νόσου στις γυναίκες που προηγουμένως έχουν διαγνωστεί και θεραπευτεί για τον καρκίνο των ωοθηκών. Ενώ σίγουρα υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτή την κατάσταση, σε γενικές γραμμές, η αύξηση των επιπέδων Ca 125 υποδεικνύουν έντονα ότι μια γυναίκα βιώνει μια υποτροπή της ασθένειας της . Πολλές μελέτες εξέτασαν τη συσχέτιση του CA-125 σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία για καρκίνο των ωοθηκών, ο οποίος στη συνέχεια υποβλήθηκε σε δεύτερη σταδιοποιητική επέμβαση για να εξετάσει για τυχόν εμμονή ή υποτροπή της νόσου . Συνδυάζοντας τα αποτελέσματα, το CA-125 έχει μια ευαισθησία 55% και ειδικότητα 96% , δίνοντας μια θετική προγνωστική αξία της τάξης του 96% και αρνητική προγνωστική αξία του 53%. Έτσι, σε ασθενείς με γνωστό καρκίνο των ωοθηκών , τα ανερχόμενα επίπεδα CA-125 είναι ένας καλός δείκτης της υπολειμματικής νόσου . Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες μπορεί να αναπτύξουν μια υποτροπή χωρίς αύξηση των επίπέδων του CA 125 . Από την άλλη πλευρά, μερικές γυναίκες έχουν μια μέτρια αύξηση στα επίπεδα , αλλά ποτέ δεν αναπτύσσουν υποτροπιάζουσα νόσο.

Χρήση του CA 125 για παρακολούθηση της θεραπείας του καρκίνου των ωοθηκών [back to top]

Το CA 125 είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο και μαζί πάντοτε με μια λεπτομερή φυσική εξέταση , ιστορικό , χειρουργικά δεδομένα , και την ιστολογική εξέταση , δυνάμεθα να εκτιμήσουμε και να παρακολουθήσουμε εάν μια θεραπεία λειτουργεί . Ωστόσο, η χρησιμότητά του σε αυτή την περίπτωση εξαρτάται από την τιμή εκκίνησης . Η παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας είναι πιο ακριβής όταν οι ασθενείς έχουν υπερυψωμένα αρχικά επίπεδα CA125 . Είναι ζωτικής σημασίας να τονίσω ότι αυτή η δοκιμή αντιπροσωπεύει μόνο ένα κομμάτι του παζλ . Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι οι τιμές του CA 125 μπορεί να μεταβληθούν από μια ποικιλία από λόγους και, εξαιτίας αυτού του γεγονότος, τα επίπεδα Ca 125 δεν μπορούν να αντανακλούν με ακρίβεια τη νόσο . Οι περισσότεροι γιατροί βασίζονται σε πώς αλλάζουν οι αριθμοί με την πάροδο του χρόνου και όχι μόνο από μία μέτρηση .

Χρήση του CA 125 για τον προσυμπτωματικό πληθυσμιακό έλεγχο για καρκίνο των ωοθηκών [back to top]

ΌΌπως συμβαίνει με τις περισσότερες μορφές καρκίνου, η έγκαιρη ανίχνευση των καρκίνων των ωοθηκών οδηγεί σε υψηλότερο ποσοστό ίασης . Επειδή δεν υπάρχει ακόμη μια πολύ αποτελεσματική εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για καρκίνο των ωοθηκών, και τα συμπτώματα για αυτόν τον καρκίνο είναι μεταβλητά , πολλές γυναίκες διαγιγνώσκονται αργότερα , σε λιγότερο θεραπεύσιμα στάδια . Ως εκ τούτου, υπάρχει μεγάλη προσπάθεια που κατευθύνεται προς την ανεύρευση τρόπων για της διαλογή εκείνων των γυναικών που θα νοσήσουν από αυτόν τον καρκίνο, ή τουλάχιστον να ανιχνευτεί αυτός ο καρκίνος όσο το δυνατόν συντομότερα και σε πιο ιάσιμη φάση . Το CA 125 εχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό για τον γενικό προσυμπτωματικό πληθυσμιακό έλεγχο (screening) για τον καρκίνο των ωοθηκών . ¨Οπως εξηγήθηκε προηγουμένως, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα , καθιστώντας το Ca 125 αναξιόπιστο ως διαγνωστική εξέταση για καρκίνο ωοθηκών . Το Ca 125 χάνει έως 50% εκείνων με πρώιμο καρκίνο των ωοθηκών , ενώ δίνει ψευδώς αυξημένα επίπεδα σε ένα τμήμα του πληθυσμού (νέες γυναίκες) που δεν σχετίζονται με τον καρκίνο . Το CA 125 είναι ιδιαίτερα αναξιόπιστο σε screening (γενικός πληθυσμιακός έλεγχος) στις προ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, επειδή τόσο η ωορρηξία όσο και η εμμηνόρροια μπορεί να προκαλέσουν υψηλά επίπεδα .

Χρησιμότητα του Ca 125 σε νέες γυναίκες [back to top]

Η μέτρηση του Ca 125 σε νέες γυναίκες χωρίς συμπτώματα δεν προσφέρει τίποτε . Υπήρξαν διάφορες μελέτες για να συσχετιστούν τα επίπεδα του ca 125 στις διάφορες φάσεις του κύκλου , ιδιαίτερα στην ωορρηξία και στην εμμηνορυσία . Σε αυτές τις μελέτες έγινε εμφανές ότι δεν υπάρχουν κλινικά αξιολογήσιμες διαφορές . Το Ca 125 δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δείκτης υπογονιμότητας ή γονιμότητας . Επιγραμματικά αναφέρονται μερικές καταστάσεις στις οποίες υπάρχουν μελέτες που απευθύνονται στην ταυτόχρονη μέτρηση Ca 125 με συγκεκριμένη γυναικολογική παθολογία .

Ενδομητρίωση και Ca 125 [back to top]

Η ενδομητρίωση αυξάνει το Ca 125 , και σε μεγάλη έκταση οι τιμές μπορούν να ανευρεθούν σε πολύ υψηλά επίπεδα . Παρόλαυτά , δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την διάκριση μεταξύ μιας σοβαρής αλλά καλοήθους νόσου , της ενδομητρίωσης , και μιας σοβαρότερης νόσου , του καρκίνου . Η υποψία για την διάγνωση θα τεθεί με την γυναικολογική εξέταση και το ιστορικό , η επιβεβαίωση της υποψίας θα γίνει με τις απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα , μαγνητική κλπ) ενώ η απόλυτη διάγνωση θα γίνει με την χειρουργική επέμβαση .

Υδροσάλπιγγα και Ca 125 [back to top]

Υπάρχει ένα μεγάλο εύρος τιμών του Ca 125 που μπορεί να εμφανιστεί σε υδροσάλπιγγα . Οι τιμές μπορεί να είναι αρκετά αυξημένες . Παρόλαυτά , η ουσιαστική κλινική προσέγγιση θα βασιστεί στο ιστορικό , την κλινική εξέταση , ενδεχομένως σε καλλιέργεις , επιπρόσθετους αιματολογικούς δείκτες φλεγμονής , απεικονιστικές εξετάσεις (υπερχογραφήματα , μαγνητικές κλπ) και ίσως και σειρειακές μετρήσεις επαληθευτικού χαρακτήρος . Γινεται εμφανές ότι η μέτρηση του Ca 125 περνά σε δεύτερη και τρίτη μοίρα και ότι η μέτρησή του λίγα προσφέρει στην αντιμετώπιση , και σχεδόν καθόλου στην διάγνωση , ιδιαίτερα σε νέες γυναίκες . Η μοναδική ίσως χρήση μπορεί να είναι στην επιλογή της χειρουργικής προσπέλασης μεταξύ λαπαροσκόπησης ή ανοικτού χειρουργείου , αλλά ακόμα και αυτό δεν έχει αποδειχθεί κλινικά . Οι απεικονιστικές εξετάσεις υπερτερούν στην ανίχνευση της υδροσάλπιγγας , αλλά τελικά η ουσιαστική διάγνωση και αντιμετώπιση θα είναι χειρουργική . [ J Ultrasound Med. 2011 Oct;30(10):1381-6.Adding cancer antigen 125 screening to gray scale sonography for predicting specific diagnosis of benign adnexal masses in premenopausal women: is it worthwhile?] .

Ώορρηξία , Εμμηνορυσία και Ca 125 [back to top]

Ο δείκτης αυτός δεν μπορεί να προβλέψει ή να επιβεβαιώσει την ωορρηξία . Επίσης δεν μπορεί να προβλέψει την χρονική στιγμή της εμμηνορυσίας . Τα χαμηλότερα επίπεδα Ca 125 ανευρέθηκαν στην πρώτη φάση του κύκλου και πρίν την ωορρηξία . Τα υψηλότερα επίπεδα (όχι όμως σε ανησυχητικό βαθμό) ανευρέθηκαν στην περίοδο της εμμηνορυσίας , πράγμα που κατά τους συγγραφείς μπορεί να αντιπροσωπεύει έναν ελαφρύ περιτοναϊκό ερεθισμό από παλίνδρομη εμμηνορυσία σε μερικές γυναίκες . [ Hum Reprod. 1999 Feb;14(2):566-70.Fluctuations in CA 125 and CA 15-3 serum concentrations during spontaneous ovulatory cycles.Bon GG1, Kenemans P, Dekker JJ, Hompes PG, Verstraeten RA, van Kamp GJ, Schoemaker J. ] .

Διερεύνηση των γυναικών με πυελική μάζα [back to top]

ΤΤΤα επίπεδα CA-125 μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση των ασθενών που παρουσιάζουν πυελική μάζα . Δυστυχώς , στις μελέτες που αναφέρονται στο διαδίκτυο ή ακόμα και σε σοβαρές πηγές όπως το medline , η μή ιατρός αναγνώστρια , ενώ μπορεί να καταλάβει την ουσία των στατιστικών εννοιών , δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει τον πληθυσμό των ασθενών στις οποίες αναφέρονται αυτές οι μελέτες . Ετσι , συχνά καταλήγει σε βεβιασμένα συμπεράσματα που την οδηγούν στον πανικό .

Για παράδειγμα , θα αναφέρω την την αξιολόγηση των ασθενών που παρουσιάζουν πυελική μάζα σε συνδυασμό με τα επίπεδα Ca 125 . Σε πολλές μελέτες θα αναφέρεται ότι «Μια αυξημένη τιμή έχει μια ευαισθησία 72% και ειδικότητα 78% για καρκίνο των ωοθηκών (θετική προγνωστική αξία 72% και αρνητική προγνωστική αξία 78%)» . Αυτό σημαίνει ότι :
Σε ασθενείς με πυελική μάζα και αυξημένο Ca 125 , το 72% θα έχει καρκίνο , ενώ
σε ασθενείς με πυελική μάζα και φυσιολογικό Ca 125 , το 78% δεν θα έχει καρκίνο .

Η πραγματικότητα διαφέρει ! Και διαφέρει για πολλούς λόγους .

Πρώτον , προσοχή χρειάζεται στον ορισμό της πυελικής μάζας . Στα πλαίσια των μελετών για καρκίνο , οι πυελικές μάζες έχουν τουλάχιστον 5 εκατοστά μεγαλυτέρα διάμετρο , και δεύτερον , υφή τέτοια ώστε να αποκλείεται το ενδεχόμενο η μάζα αυτή να είναι απλώς μια μεγάλη λειτουργική (δηλαδή φυσιολογική) κύστη . Τρίτον , η ηλικία της ασθενούς έχει τεραστία σημασία , αφού ένα μόρφωμα 5 εκατοστών μπορεί κάλλιστα να είναι καλοήθες σε μια νέα γυναίκα , ενώ ιδίου μεγέθους μορφώματα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορούν να είναι κακοήθη . Ενα κλασσικό παράδειγμα , είναι μια μεγάλη ενδομητριωσική κύστη ή ένα αιμορραγικό ωχρό σωμάτιο ή και άλλες καταστάσεις σε νέες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας . Η ασθενής μπορεί να κάνει υπερηχογράφημα , να εντοπιστεί η κύστη , ή το μόρφωμα ή η πυελική μάζα (ονομασία υπό την διακριτική ευχέρεια του εξετάζοντος) και να κάνει ένα Ca 125 το οποίο μπορεί να αποδειχθεί αυξημένο . Η εν λόγω γυναίκα δεν έχει καρκίνο . Και αν ακόμα εξετάσουμε 100 γυναίκες 20 -35 ετών με «μάζες» στα 3-5 εκατοστά και Ca 125 πάνω από 35 , θα βρούμε πολύ λιγότερα ποσοστά κακοήθειας . Το παράδειγμα αυτό αναφέρεται για να καταλάβει ο αναγνώστης ότι οι μελέτες έχουν συγκεκριμένο πληθυσμιακό στόχο (σηνήθως ηλικιακό) και οτι δεν μπορούμε εύκολα να τις προσαρμόσουμε μόνοι μας στα δικά μας δεδομένα . Σε επιλεγμένες ασθενείς οι παραπάνω προτάσεις ισχύουν . Δηλαδή , αν μία γυναίκα έχει μια σαφέστατα ύποπτη πυελική μάζα , είναι μετεμμηνοπαυσιακή , και έχει αυξημένο Ca 125 τότε έχει μεγάλη πιθανότητα να έχει καρκίνο . Το Ca 125 έχει χρήση σε αυτή την διερεύνηση , αλλά δεν είναι πανάκεια .

Εύρος τιμών Ca 125 σε διάφορες καταστάσεις [back to top]

Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται ως δημοσιέυθηκε , το εύρος τιμών σε διάφορες ωοθηκικές παθολογίες . Η συγκεκριμένη μελέτη αφορούσε σε σύνολο 1066 γυναικών ( τόσο μετεμμηνοπαυσιακές όσο και αναπαραγωγικής ηλικίας) .

Βιβλιογραφία : J Natl Cancer Inst. 2007 Nov 21;99(22):1706-14. Epub 2007 Nov 13.Discrimination between benign and malignant adnexal masses by specialist ultrasound examination versus serum CA-125.

Σε άλλες μελέτες , το εύρος τιμών του Ca 125 δεν διαφέρει πάρα πολύ . Για παράδειγμα στη μελέτη από το J Ultrasound Med. 2011 Oct;30(10):1381-6. Adding cancer antigen 125 screening to gray scale sonography for predicting specific diagnosis of benign adnexal masses in premenopausal women: is it worthwhile? οι τιμές Ca 125 για υδροσάλπιγγα ήταν η μέση τιμή 59.2 IU/mL και το εύρος τιμών 5-601 IU/mL , για το ενδομητρίωμα η μέση τιμή ήταν 71.9 IU/mL και το εύρος ήταν 5-2620 IU/mL , κλπ . Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός για το επίπεδο του Ca 125 πάνω από τον οποίο να δηλώνεται κακοήθεια .

Συμπτώματα Σχετικά Με Τον Καρκίνο Των Ωοθηκών [back to top]

Το CA-125 θα πρέπει να μετράται σε γυναίκες (ειδικότερα αν είναι 50ετών ή άνω) που παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα σε επίμονη (τουλάχιστον 1 μήνα) ή συχνή (12 φορές το μήνα) βάση:

επίμονη διάταση κοιλίας (οι γυναίκες συχνά αναφέρονται σε αυτό ως «φούσκωμα»)
αίσθηση κορεσμού και / ή απώλεια της όρεξης
πυελικό ή κοιλιακό άλγος
αυξημένη επιτακτική ούρηση ή / και συχνότητα
ανεξήγητη απώλεια βάρους
ανεξήγητη κόπωση
ανεξήγητες αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (για παράδειγμα, δυσκοιλιότητα ή διάρροια)
συμπτώματα που υποδηλώνουν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου - αν η γυναίκα είναι 50 ετών και άνω

Γενικά Συμπεράσματα [back to top]

Δεν υπάρχει κάποια εξέταση αίματος που να δείχνει ότι υπάρχει καρκίνος ωοθηκών ή που να προβλέπει την δημιουργία καρκίνου ωοθηκών .Το Ca 125 έχει συγκεκριμένες χρήσεις , παρουσιάζει αύξηση σε πολλές καταστάσεις , αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώς ένα άλλο "τεστ παπ" για την ανίχνευση του καρκίνου των ωοθηκών . Στην πραγματικότητα , η καλύτερη εξέταση για την ανίχνευση του καρκίνου των ωοθηκών είναι η γυναικολογική εξέταση και το ιστορικό . Ακόμα και τα περισσότερο ανεπτυγμένα υπερηχογραφικά μηχανήματα ή και οι οι υπερσύγχρονοι μαγνητικοί τομογράφοι δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την αξία της εξέτασης από άνθρωπο και την λήψη του ιστορικού . Στην εποχή που οι πληροφορίες στο διαδύκτιο είναι πάμπολλες δημιουργείται η εντύπωσις ότι η κάθε ασθενής μπορεί να επιλέξει μόνη της τις εξετάσεις που χρειάζονται και να βγάλει μόνη της τα συμπεράσματά της . Αυτή η τακτική είναι λάθος , και οδηγεί είτε σε άσκοπες επεμβάσεις ή ακόμα και σε εθελοτυφλισμό , επιτρέποντας στην νόσο να προχωρήσει . Η περισσότερο φθηνή και αποτελεσματική μέθοδος ανίχνευσης του καρκίνου των ωοθηκών ήταν , είναι , και θα παραμείνει η ιατρική εξέταση .

Ερωτήσεις - Απαντήσεις [back to top]

Ποιό είναι το εύρος τιμών του ca 125 σε υδροσάλπιγγα ?

Σε υδροσάλπιγγα οι τιμές του ca 125 έέχουν πολύ μεγάλο εύρος το οποίο μπορεί να κυμανθεί απο 5 εώς 601 IU/mL [ Adding cancer antigen 125 screening to gray scale sonography for predicting specific diagnosis of benign adnexal masses in premenopausal women: is it worthwhile? ]

Ποιό είναι το εύρος τιμών του ca 125 σε ενδομητρίωση ?

Σε ενδομητρίωση το εύρος τιμών του ca 125 μπορεί να κυμανθεί από 5 εώς 2600 IU/mL . [ Adding cancer antigen 125 screening to gray scale sonography for predicting specific diagnosis of benign adnexal masses in premenopausal women: is it worthwhile? ]

Είμαι κάτω από 40 ετών και πάνω από 20 , και έχω διαταραχές εμμήνου ρύσεως . Πρέπει να κάνω εξέταση για επίπεδα Ca 125 ?

ΟΧΙ . Πρέπει να κάνετε άλλες εξετάσεις .

Η μητέρα μου είναι 60 ετών και εδώ και ένα τρίμηνο απέκτησε ευερέθιστο έντερο . Πρέπει να κάνει εξέταση για επίπεδα Ca 125 ?

Η εν λόγω γυναίκα πρέπει να εξεταστεί γενικά , και η γυναικολογική εξέταση μπορεί να αποτελέσει μια καλή αρχή (είναι περισσότερο ανεκτή ίσως από μια κολονοσκόπηση ...) .Οι εξετάσεις που πρέπει να γίνουν θα εξαρτηθούν από πολλούς παράγοντες . Το ζήτημα είναι ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε διάφορα "άσχετα" συμπτώματα τα οποία μπορούν να εγκατασταθούν ομαλά και σε βάθος χρόνου .

Δείτε Επίσης

Νεοπλασίες

Καρκίνος Τραχήλου Μήτρας

ΚαρκίνοςΩοθηκών

[ Επικοινωνία ] [ Αρχή Σελίδας ] [ Sitemap ]

[ Find Us On Google Maps ]