Το Ωχρό Σωμάτιο

Το ωχρό σωμάτιο (Corpus Luteum CL) είναι ένα ισχυρός μικρός αδένας που σχηματίζεται από το κυρίαρχο ωοθυλάκιο της ωοθήκης ως συνέπεια της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH) που παράγεται από την υπόφυση και που μεγιστοποιείται στο μέσον του κύκλου σε απάντηση στην αύξηση των επιπέδων της οιστραδιόλης των ωοθυλακίων . Η ταχεία και μαζική παραγωγή της προγεστερόνης είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση του καταμήνιου κύκλου , καθώς και για την έναρξη και τη διατήρηση της πρώϊμης εγκυμοσύνης . Πολλές προσπάθειες έχουν γίνει για να συσχετιστεί η υπερηχογραφική του εμφάνιση με τη λειτουργία του τόσο στην έμμηνο ρύση όσο και στην εγκυμοσύνη , αλλά οι πολλαπλές μορφές του το κάνουν να παραμένει σχετικά δύσκολο στην εκτίμηση .

Κλασσική - Φυσιολογική Εικόνα Ωχρού Σωματίου

Κλασσική Εικόνα Ωχρού Σωματίου, 19η Ημέρα Κύκλου[6]

Κλασσική Εικόνα Ωχρού Σωματίου, 19η Ημέρα Κύκλου[7]

Κλασσική Εικόνα Ωχρού Σωματίου, 19η Ημέρα Κύκλου[8]

Κλασσική Εικόνα Ωχρού Σωματίου, 19η Ημέρα Κύκλου[9]

Κλασσική Εικόνα Ωχρού Σωματίου, 19η Ημέρα Κύκλου[10]

Κλασσική Εικόνα Ωχρού Σωματίου, 19η Ημέρα Κύκλου[11]

Κλασσική Εικόνα Προηγηθείσας Ωορρηξίας , Ελεύθερο Υγρό Στο Δουγλάσειο , 19η Ημέρα Κύκλου[12]

Φυσιολογικό Ωχρινοποιημένο Ενδομήτριο, 19η Ημέρα Κύκλου[15]

Τρισδιάστατη Απεικόνιση Αιματικής Ροής Ωχρού Σωματίου , Με Power Doppler
από προσωπικό αρχείο

Η απότομη αύξηση της LH στο μέσον του κύκλου διεγείρει 2 ξεχωριστές αλλά αλληλένδετες διαδικασίες : την λεγόμενη ωχρινοποίηση του επικρατούς ωοθυλακίου , δηλαδή τον σχηματισμό του ωχρού σωματίου , και την ωορρηξία . Είναι η ωχρινοποίηση (luteinization) που μετατρέπει την μικρή σε αγγείωση δομή του κυρίαρχου ωοθυλακίου σε ένα αδένα με την υψηλότερη αιμάτωση ανά γραμμάριο από οποιοδήποτε ιστό του σώματος. Αυτή η αγγειογένεση επιτρέπει μαζική ορμονική παραγωγή , το υψηλότερο ανά γραμμάριο βάρους του κάθε αδένα , μέσα σε μόνον 3 ημέρες μετά την ωορρηξία . Μέσα σε 12 ώρες από την απότομη αύξηση της LH , εκτελείται η ωορρηξία από ένα παραδόξως ισχαιμικό σημείο του ωοθυλακίου και της ωοθηκικής επιφάνειας . Στο σημείο αυτό μακροσκοπικά εμφανίζεται μια διόγκωση , και όλο το γεγονός οφείλεται στην αύξηση της LH από την υπόφυση . Εκτός και αν διασωθεί μέσα σε μία εβδομάδα από την ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG) που παράγεται από την εισβολή της συγκιοτροφοβλάστης του κυήματος στο ενδομήτριο , ο αδένας θα εκφυλιστεί . Το πυκνό αγγειακό του δίκτυο θα αρχίσει να υποχωρεί , και εντός 14 ημέρων θα εμφανιστεί η έμμηνος ρύση . Επειδή η λειτουργία αυτού του παροδικού αδένα εξαρτάται από το αγγειακό του σύστημα , η υπερηχογραφική του υπογραφή εμφανίζεται με την τεχνική Doppler .

Ένα ωχρό σωμάτιο είναι απαραίτητο για την εγκυμοσύνη , και βρίσκεται από την πλευρά μιας έκτοπης κύησης σε περισσότερο από το 80% των περιπτώσεων . Επειδή είναι απαιτούμενο για την ύπαρξη και τη συνέχιση της εγκυμοσύνης είναι επίσης σημαντικός ο εντοπισμός του και η διαφοροδιάγνωσή του από μια έκτοπη κύηση . Μολονότι είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ "λειτουργικής αιμορραγικής κύστης " δηλαδή , ωχρού σωματίου που αιμορραγεί ή αιμορράγησε λίγο παραπάνω , από νεοπλασία , η αναγνώριση και ο προσδιορισμός του ωχρού σωματίου είναι περισσότερο χρήσιμη στο να εξηγήσει τις διαταραχές και εκτροπές του καταμήνιου κύκλου . Το CL είναι ένας δείκτης της κυκλικής λειτουργίας σε γυναίκες με ακανόνιστο καταμήνιο κύκλο και της ανταπόκρισης στη θεραπεία για όσες γυναίκες δεν εμφάνιζαν ωορρηξία . Η αναγνώριση του ωχρού σωματίου μπορεί να εξηγήσει την ακανόνιστη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της διαφυγής των ωοθηκών στην χορήγηση από του στόματος αντισυλληπτικών . Ο προσδιορισμός και η αξιολόγηση του ωχρού σωματίου είναι η πρωταρχική ένδειξη για τη χρήση της τεχνικής Doppler στο γυναικολογικό υπερηχογράφημα .

Σε περίπτωση εγκυμοσύνης η χοριακή γοναδοτροφίνη (hCG) θα οδηγήσει την ανάπτυξη του ωχρού σωματίου ακόμη πιο αποτελεσματικά από ότι η ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH) , και έτσι θα διατηρηθεί η ροή του αίματος και σταθερά να αυξηθεί η παραγωγή της προγεστερόνης για ένα επιπλέον μήνα (μέχρι 8 εβδομάδες ηλικία κύησης δηλαδή 8 εβδομάδες μετά την τελευταία περίοδο , δηλαδή περίπου ένα μηνα ακόμα από την πρώτη μέρα καθυστέρησης) μέχρις ότου ο πλακούντας να μπορεί να συνθέσει την απαραίτητη προγεστερόνη για να διατηρήσει την εγκυμοσύνη .

Ωχρό Σωμάτιο1.

Ωχρό Σωμάτιο . A: Δεξιά ωοθήκη με κυστικό σχηματισμό ωχρού σωματίου , με λεπτά τοιχώματα μάζας στο εσωτερικό του , με υπερηχογενές περιεχόμενο, χαρακτηριστικό του ωχρού σωματίου (βέλος). B: Χρώμα Doppler - το φωτοστέφανο της αγγείωσης γύρω από το ωχρό σωμάτιο (CL) χαρακτηρίζει το πρότυπο εικόνας δίκην δακτυλιδίου φωτιάς "ring-of-fire". C: Δεξιά ωοθήκη με ωχρό σωμάτιο (βέλος) με τα συντρίμμια που υποδηλώνουν αιμορραγία στο εσωτερικό του - ετερογενές γραμμικό υπερηχογενές περιεχόμενο με δικτυωτή πτυχή. D: Δεξιά ωοθήκη με τρία ωχρά σωμάτια (βέλη) και ελεύθερο περιτοναϊκό υγρό (LV) σε μία ασθενή που υποβλήθηκε σε θεραπεία επαγωγής ωορρηξίας . Βιβλιογραφία : Andrade Neto F, Palma-Dias R, Costa FS. Ultrasonography of adnexal masses: imaging findings. Radiol Bras. 2011 Jan/Fev;44(1):59–67.

Ωχρό Σωμάτιο2.

Τεχνική Power Doppler . Το έντονα πορτοκαλί χρώμα αντιπροσωπεύει ροή αίματος , την ελικοειδή αρτηρία του ωχρού σωματίου . Το ωχρό σωμάτιο βρίσκεται στην μέγιστη λειτουργική του κατάσταση , η οποία συμπίπτει με τη μέση της δεύτερης φάσης του κύκλου , δηλαδή σε κύκλο 28 ημέρών , περίπου στην 21η ημέρα .

Φυσιολογικές Διαφοροποιήσεις Στο Ωχρό Σωμάτιο

Οπως η κάθε γυναίκα είναι διαφορετική , έτσι είναι και ο καταμήνιος κύκλος . Και κατά συνέπεια υπάρχουν πολλές διαφορές στην υπερηχογραφική εικόνα της κάθε γυναίκας . Παρακάτω παρουσιάζονται δύο διαφορετικές γυναίκες με κύκλους διαρκείας 29-30 και 31-32 ημερών , και οι δύο στην 23η ημέρα .

Και οι δύο γυναίκες είναι απόλυτα φυσιολογικές , και οι δύο γυναίκες είναι γόνιμες .

Η εικόνα του ενδομητρίου και του ωχρού σωματίου διαφέρει , αλλά είναι απόλυτα φυσιολογική και στις δύο .

Εκκριτικό Ενδομήτριο στην 23η ημέρα του κύκλου.

Γυναίκα 1η , 30 ετών :
Εκκριτικό Ενδομήτριο στην 23η ημέρα του κύκλου .
Η επαρκής ωχρινοποίηση αντικατοπτρίζεται
στην ομαλή και ομοιογενή ηχογένεια του ενδομητρίου .
Υπερηχογραφία από προσωπικό αρχείο .

Ωχρό Σωμάτιο στην 23η ημέρα του κύκλου.

Γυναίκα 1η , 30 ετών :
Ωχρό Σωμάτιο στην 23η ημέρα του κύκλου .
Υπερηχογραφία από προσωπικό αρχείο .

Εκκριτικό Ενδομήτριο στην 23η ημέρα του κύκλου2.

Γυναίκα 2η , 31 ετών :
Εκκριτικό Ενδομήτριο στην 23η ημέρα του κύκλου .
Η ωχρινοποίηση αντικατοπτρίζεται στην
ομαλή και ομοιογενή ηχογένεια του ενδομητρίου .
Η ωχρινοποίηση δεν είναι πλήρης ακόμα .
Υπερηχογραφία από προσωπικό αρχείο .

Ωχρό Σωμάτιο στην 23η ημέρα του κύκλου2.

Γυναίκα 2η , 31 ετών :
Ωχρό Σωμάτιο στην 23η ημέρα του κύκλου .
Η αγγείωση είναι μεγαλύτερη , ενδεικτική ότι
το ωχρό σωμάτιο βρίσκεται στο μέγιστο της ανάπτυξής του .
Από τις επόμενες ημέρες η αγγείωση θα μειώνεται
και το ωχρό σωμάτιο θα εκφυλίζεται
εάν δεν υπάρξει γονιμοποίηση .
Υπερηχογραφία από προσωπικό αρχείο .

Επόμενες εικόνες : Διαδοχική εικόνα προωρρηκτικού ωοθυλακίου και σχηματισμός ωχρού σωματίου σε διάστημα 5 ημερών . Διακρίνεται η αρχική περιφερική αιμάτωση του ωχρού σωματίου , και η μικρή ποσότητα ελεύθερου υγρού που προκύπτει ώς απότοκος της ωορρηξίας .

Προωρρηκτικό Ωοθυλάκιο [11_1_2020]
από προσωπικό αρχείο

Ωχρό Σωμάτιο Με Doppler . [16_1_2020]
από προσωπικό αρχείο

Ωχρό Σωμάτιο Με Ολίγο Ελεύθερο Υγρό . Ενδείξεις Ωορρηξίας [16_1_2020]
από προσωπικό αρχείο